Akdeniz mutfağının en sevilen tatlılarından biri olan **baklava**, her lokmada damaklarda bıraktığı eşsiz tatla kendine hayran bırakır. İnce açılmış yufkalar arasına serpiştirilmiş ceviz veya fındık, üstüne dökülen şerbetle birleşir. Farklı coğrafyalarda farklı tarifleriyle karşımıza çıkan bu harika tatlı, kendine özgü dokusuyla bazen ağızda dağılan, bazen de çıtır çıtır bir tat deneyimi sunar. Baklava, yalnızca bir tatlı değil, aynı zamanda kültürel bir miras olarak da Türk mutfağında önemli bir yere sahiptir. Çeşitli özel günlerde ve davetlerde yerini alan bu lezzet, Türk mutfağını dünyaya tanıtan geleneksel bir unsurdur. Bu yazıda, baklavanın tarihi, çeşitleri, yapılış yöntemleri ve onları hazırlarken dikkate almanız gereken ipuçları üzerinde duracağız.
**Baklava**, kökeni tam olarak bilinmemekle beraber Orta Asya ve Anadolu topraklarında uzun bir geçmişe sahiptir. Tarihçiler, baklavanın ilk örneklerinin Asurlular döneminde, M.Ö. 8. yüzyılda yapıldığını belirtmektedir. Bu dönemde, hamurun kat kat yerleştirilip, içerisine fındık ve şerbet eklenmesi, baklavanın ilk halidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise baklava, saray mutfaklarında zenginler için hazırlanan bir yiyecek haline gelmiştir. Bu dönemde, baklavanın yapımı konusunda ustalaşan aşçılar, sonunda günümüzdeki lezzetine ulaşmıştır.
Baklavanın popülaritesi, Osmanlı'nın geniş sınırlarıyla yayılmıştır. Balkanlar, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’ya kadar geniş bir coğrafyada sevilerek tüketilmiş, farklı yorumlarla zenginleşmiştir. Ülkemizde ise baklava, özel günlerin vazgeçilmez bir tatlısı olmuştur. Ramazan ayında iftar sofralarında mutlaka yer alır. Böylece, baklava hem tarihsel hem de kültürel anlamda birçok topluluğun önemli bir parçası haline gelmiştir.
Geleneksel baklavanın birçok türü mevcuttur ve her biri kendine özgü bir tat sunar. **Fıstıklı baklava**, Türkiye’nin güneydoğusundaki Gaziantep'in en meşhur çeşitlerinden biridir. İnce yufkalar arasına konulan yeşil fıstıklar, baklavaya karakteristik bir lezzet kazandırır. Baklavayı hazırlamak için özel dikkat gerektiren hamur, doğru açıldığında çıtır çıtır sonuç verir. Fıstıklı baklava genellikle kıvamı ideal olan şerbetle tatlandırılır.
Bir diğer popüler baklava çeşidi **cevizli baklava**dır. Cevizler, baklayan içine tat katarken, üst kesimlerde ise turuncu şerbetle süslenir. Cevizli baklava, özellikle batı ve iç Anadolu bölgelerinde sıklıkla tercih edilir. Her iki çeşit de sıklıkla bayramlarda ve kutlamalarda tercih edilen özel tatlılar arasındadır. Ancak yalnızca fıstık ve cevizle sınırlı olmayan pek çok baklava çeşidi de bulunmaktadır; çikolatalı, kaymaklı ve hatta meyveli olanları bile vardır.
Baklavanın yapımı dikkat ve sabır gerektirir. İlk olarak, malzemeleri özenle hazırlamak önemlidir. İyi bir baklava için öncelikle **yufka** açmak gerekir. Elde açılan ince yufkalar, hamurun ne kadar ince olursa o kadar iyi sonuçlar verir. Yufkaların arasına, fındık veya cevizle karıştırılmış bir yağ konularak tepsiye döşenir. Yufkaların aralarına serpip, üstte kalan kısımlara da eritilmiş tereyağı eklenir. Bu aşama dikkatle yapılmalıdır; aksi taktirde baklava yapımında istenilen çıtırlık elde edilemez.
Yeterli kat sayısına ulaşıldığında, baklava dilimlenir ve önceden ısıtılmış fırında pişirilir. Piştikten sonra, bu hamurun üzerine şerbet dökülmesi gerekmektedir. Şerbet, genelde su, şeker ve limon suyu ile hazırlanır. Baklava ılık şerbetle buluştuğunda, lezzetler birbirine iyice karışır. Her aşama itina ile yapıldığında, ev yapımı baklava, dışarıda yenilenlerden çok daha lezzetli bir hale gelecektir.
Baklava yaparken dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar vardır. Öncelikle, yufkaların çok kurumasını engellemek gerekir. Yufkalar hazırlandığında, üstü örtülmeli ve kullanmadan önce havayla teması en aza indirilmelidir. Hamurun ince olması önemli bir gerekliliktir. Bu, baklavanın çıtırlığını artırır ve görünümünü güzelleştirir. Her katın arasına yağ eklemek de lezzeti arttırır.
Şerbetin kıvamı, baklavanın lezzetini belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Şerbet, kaynadıktan sonra ılık olarak baklavanın üzerine dökülmelidir. Dolayısıyla, şerbetin baklavanın soğumayıp ılık olması, lezzetin ve tat dengesinin sağlanmasında önemli bir rol oynar. Bu önerileri dikkate aldığınızda, mutfaktaki baklava deneyiminiz daha başarılı olacaktır. Baklava yapımında ustalaşarak, hem kendinizi hem de sevdiklerinizi mutlu edebilirsiniz.